Trừ tịch có nghĩa là gì

Đêm 30 tháng Chạp, tục gọi đêm Trừ Tịch, gắn liền với thời khắc chuyển giao năm cũ bước sang năm mới. “Trừ” nghĩa là “bỏ đi, khứ đi”, “tịch” là “đêm tối”. Trừ Tịch ngỏ ý đêm giao thừa trừ bỏ những điều cũ, “tống cựu nghênh tân”, kỳ phúc tiêu tai. 

Nguồn: Long Môn

ảnh internet

Trong thời Chu, Tần, trong hoàng cung điện nội cử hành “Đại na”đánh trống để xua đuổi ma quỷ tai họa, được gọi là “Trục trừ”. Lâu về sau, người phát minh pháo hoa, thuở đêm Trừ Tịch, tiếng chuông, trống năm mới đồng vang lên cùng tiếng pháo. Trong khoảnh khắc “Tam nguyên”: “Tuế chi nguyên, nguyệt chi nguyên, thời chi nguyên”, con người cầu chúc hưng thịnh thái bình. Tiếng pháo là biểu tượng của sự tạm biệt cái cũ và chào đón cái mới, biểu đạt không khí lễ hội. Đối với thương nhân, đốt pháo còn mang ước mong “kim ngọc mãn đường”. 

Tiền lì xì được người lớn đưa cho con trẻ. Một số gia đình sau bữa cơm đêm giao thừa, mọi người ngồi vào bàn đến lúc ăn xong mới đưa cho trẻ em. Qua hình ảnh phong bao lì xì, họ động viên con cháu cố gắng trong năm mới, học tập tiến bộ, làm nhiều điều tốt đẹp. Có nhà, cha mẹ đợi con ngủ rồi mới đặt con dưới gối; có nhà, trẻ con tụ tập ở sảnh chính, reo hò chúc mừng ông bà, cha mẹ, mẹ, xếp hàng nhận lấy phong bì màu đỏ. 

Theo một số truyền thống, người dân làm lễ tiếp thần cũng vào đêm Trừ Tịch. Lễ rước thần được tổ chức trước bàn trời đất, do người lớn tuổi nhất trong gia đình chủ trì. Bởi vì các phương hướng trên thiên giới nơi các vị thần sống khác nhau nên các phương hướng từ hạ giới tự nhiên cũng khác nhau, về việc đón thần nào và thần đến từ đâu thì phải kiểm tra trước. Họ thường căn cứ “Hiến thư”: “Tài thần chính đông, Phúc thần chính nam, Quý thần đông bắc, Hỉ thần tây nam, Thái tuế thần tây nam”. 

Tục thờ tiên tổ là điều không thể bỏ lỡ. Dù ít nhiều, người dân thường thắp hương trên bàn thờ gia tiên. Điều đó biểu thị sự kính trọng, "ẩm thủy tư nguyên" đối với tiền nhân đi trước. Mặt khác, bàn thờ gia tiên còn là nơi giao kết, bày tỏ mối tương quan giữa người sống và kẻ chết - "Thác là thể phách còn là tinh anh" (Truyện Kiều - Nguyễn Du). Họ tin rằng, khi bản thân bày tỏ tấm lòng của mình một cách liên lỉ, thành tín, người đã khuất sẽ nghe thấy được những gì bản thân nhắn nhủ, giãi bày.

Đêm nay, mong đạo chúng kiền tâm xưng niệm “Di La Bảo Cáo”, nguyện cầu tứ phúc tiêu tai, diên thọ ích toán, sám hối giải nhương.
Chí tâm quy mệnh lễ: Thái Thượng di la vô thượng thiên, diệu hữu huyền chân cảnh. Miểu miểu tử kim khuyết, thái vi Ngọc Thanh cung. Vô cực vô thượng thánh, khuếch lạc phát quang minh; tịch tịch hạo vô tông, huyền phạm tổng thập phương. Trạm tịch chân thường đạo, khôi mạc đại thần thông. Ngọc Hoàng Đại Thiên Tôn, Huyền Khung Cao Thượng Đế.