Cuối năm, ở các đạo quán thường cử hành Từ Táo Nghi Thức nhằm cung tống Táo Thần. Nay, chúng tôi xin giới thiệu qua cho đạo chúng biết đến nghi điển này. Phàm nghi thức này được cử hành tại các đạo quán, không phải lễ cúng tư gia.
Nguồn: Long Môn
Ở bất kì khoa nghi nào, mở đầu đều là hành động niêm hương, nhằm câu thông, liên kết phàm – Thánh, dung hòa Trời – Người. Sau khi thượng hương lễ bái, cao công thuyết văn: “Đông Trù Ti Mệnh lễ Nguyên Hoàng; Canh Thân Giáp Tý tấu thượng thương; Mỗi nhật Táo tiền đa ô uế; Kim triều kì đảo bảo bình an” (Đông Trù Ti Mệnh thường lễ bái Nguyên Hoàng vào dịp Canh Thân, Giáp Tý. Ngày ngày, Táo Quân ở trước các sự hỗn tạp nấu nướng, nay đạo chúng tề tựu kì đảo cầu bình an).
Sau khi thuyết văn, nghi thức đến Bộ Hư: Đông Trù Ti Mệnh Chủ; Tứ Phúc Tiêu Tai Tôn; Thăng thiên triều Thượng Đế; Hạ giới hóa chúng sinh. (Đông Trù Ti Mệnh còn có hiệu Tứ Phúc Tiêu Tai. Ngài lên trời triều lễ Thượng Đế, về trần lại giáo hóa quần sinh).
Kế đó là Điếu Quải: Đại Đạo vi công vô thượng thần; Y kỳ thượng tấu bản thiên chân; Thần hôn khấu thủ thư lê nguyện; Canh thân kiền thành hà chúng tâm; Quế chi hương phiêu hân thọ vĩnh; Thải chúc huy hoàng đạt thánh ân; Niên niên khánh chúc yêu thần huống; Quốc thái dân an thế giới hưng. Hương cung dưỡng: Hương Trù Diệu Cung Thiên Tôn”. (Táo Quân là vị thượng thần của Đại Đạo, lãnh mệnh hạ giới coi sóc quần sinh. Ngài cứ y vào các dịp đặt định mà thượng tấu Thiên Đình. Đạo chúng sớm tối khấu đầu bày tỏ ước nguyện, lại vào các dịp Canh Thân mà kiền thành hướng tâm triều bái. Dùng hương quế tỏ bày niềm ước mong hoan lạc trường thọ, lại lấy nến sáng huy hoàng đạt đến ân sủng thiêng liêng. Hằng năm đạo chúng đều lễ bái khánh chúc, nguyện cầu quốc thái dân an, thiên hạ thịnh vượng).
Nối tiếp, cao công thuyết văn: Phục dĩ. Hương phần ngọc lô, tửu châm kim tôn. Hiến cao đường nhi chúc diễm huy hoàng, biểu đan thành nhi hương vân kết triện. Thần quang hữu cảm, đỗng giám vô nhược. Phục nguyện. Phẩm cư ngũ tự thủ, vị liệt cửu dương tôn. Khám nhất gia thiện ác chi tai, ti cửu thiên nhĩ mục chi thần. Ngưỡng cảm thần quang, phổ chiếu trù sở. Sát nhân gian chi cố tàn, cách thiên chân nhi hâm hưởng. Truyền hương hữu kệ, bảo hiệu xưng dương. Đạo Kinh Sư Bảo Thiên Tôn. (Thần trộm nghĩ, hương thơm đốt tại ngọc lô, rượu quý rót vào chén vàng. Nơi cao đường nến đuốc sáng lạng, tỏ lòng thành nhờ hương vân kết thành phù triện. Thần quang hữu cảm, tựa có tựa không. Nay thần phủ phục Táo Thần, là bậc phẩm trật đứng đầu Ngũ Tự, tước vị liệt hàng Cửu Dương. Ấy là vị quán sát thiện ác sinh dân, là tai mắt của Cửu Thiên lĩnh mệnh giáng trần. Đạo chúng nay ngưỡng cảm thần quang phổ chiếu, rọi sáng nơi căn bếp này. Ánh quang ấy còn quán sát nhân gian, như quy cách nơi Thiên Chân nhận lấy. Nay truyền hương có kệ, bảo hiệu xưng dương: Đạo Kinh Sư Bảo Thiên Tôn).
Tiếp tục, cao công thuyết văn: Phục dĩ, Ti Mệnh Bắc Đẩu, uy trấn Đông Trù. Vị phân cửu linh, chức duy thượng thương chi nhĩ mục; Tôn cư ngũ tự, toàn chưởng hạ thế chi tai tường. Thưởng thiện phạt ác dĩ vô soa, phúc hữu lộc hình nhi bất thắc. Nhân vật tất do vu chủ tể, sinh linh ngưỡng lại vu đào dung. Cầu chi lập ứng, cảm nhi toại thông. Nguyên Hoàng thống ngự, vị chính cửu thiên. Thần chức quyền hành, tổng ti tam giáo. Ẩn ác dương thiện, ký công lục quá. Hách hách chiêu minh, ung ung điện cập. Truyền hương hữu kệ, bảo hiệu xưng dương. Cử: Định Phúc Tấu Thiện Thiên Tôn. (Thần nghe, Táo Quân là vị Ti Mệnh Bắc Đẩu uy trấn Đông Trù, phẩm vị phân vào Cửu Linh, chức bậc là tai mắt Trời cao. Ngài tôn nơi Ngũ Tự, chưởng quản tai tường hạ thế sinh dân. Ngài thưởng thiện phạt ác chẳng sai, phúc lộc chẳng bao giờ lầm lỗi. Người vật do Táo Quân chủ tể, sinh linh phụ thuộc tại Đông Trù. Phàm sinh dân có cầu tất ứng, hồi đáp tức thời. Nguyên Hoàng thống ngự vị chính nơi Cửu Thiên. Thần chức quyền hành, tổng quản tam giáo. Ngài hẳng cử xưng điều thiệ, chép lại tốt xấu. Uy linh hách hách, ung ung điện cập. Nay truyền hương có kệ, bảo hiệu xưng rằng: Định Phúc Tấu Thiện Thiên Tôn).
Sau đó đến Đề Cương: Nghiêm khiết hoa đàn kiến thiện nhân; Liêu tương soạn phẩm biểu vi thầm. Trân tu cụ thiết tuy vô tế; Pháp vị phanh điều tất hữu thần. (Kiến thiết đàn tràng khởi từ điều tốt đẹp. Bày biện thực phẩm biểu đạt lòng thành. Dù không tế tự thức trân quý nhưng mùi vị pháp trong việc nấu nướng đều có thần linh).
Kế, cao công khởi “Tam Bảo từ”, chân đạp cương, vận húy:
Quy mệnh lễ Đạo bảo, Úc La Tiêu Đài thượng, thái cực hàm tam, bao la sâm vạn tượng. Chí nhất tâm tụng trì, sám trừ thân nghiệp chướng, thị cố quy y, trường phúc tiêu tai chướng.
Quy mệnh lễ Kinh bảo, Tử Vi Quỳnh Đài thượng, phượng triện long chương, chư thiên pháp luân tàng. Chí nhất tâm tụng trì, sám trừ tâm nghiệp chướng, thị cố quy y, trường phúc tiêu tai chướng.
Quy mệnh lễ Sư bảo, Bạch Ngọc Quy Đài thượng, diễn pháp độ nhân, phổ độ nhân vô lượng. Chí nhất tâm tụng trì, sám trừ khẩu nghiệp chướng, thị cố quy y, trường phúc tiêu tai chướng.
Hương cung dưỡng, Đạo Kinh Sư Bảo thiên tôn.
Công thuyết văn: Thần văn, Táo vi nhất gia chi chủ, thiện ác du phân; Nhân vi vạn vật chi linh, tai tường võng trắc. Phàm thân tự Táo, chiêu đạt thần tí. Tư đương triều tấu, tất giả hương truyền. Phục nguyện, Từ đầu thiên thượng, lý sự trù trung. Ly hỏa phanh chưng, công nãi phân hồ văn võ; Khảm nguyên phanh trị, vật tất hồ sơn hải. Vụ sử trần uế diệt tích, dị hương mãn không. Thượng nghệ chân tiên, tất mông hâm hưởng. Hữu công chi nhật, danh thư thượng thanh. Truyền hương hữu kệ, bảo hiệu xưng dương. Hương Vân Đạt Tín thiên tôn.
Đề cương: Tường vân hộ bảo cái, hương hoa xán dao giai. Mạc đạo thiên cung viễn, thành tâm phúc tự lai.
Chúc hương chú: Đạo do tâm học, tâm giả hương truyền, hương phần ngọc lô, tâm tồn đế tiền. Chân linh hạ phán, tiên bái lâm hiên, lệnh thần quan cáo, kính đạt tam (lục, cửu) thiên.
Uy linh chú: Đông Tỉnh hữu thần, kỳ danh Át Bá, thân trường thiên trượng, đầu khoát bát xích, dĩ táo vi gia, dĩ hải vi trạch, hô hấp chi gian, thổ thủy vạn hồ. Hỏa tinh văn chi, như đế thân lâm, thao thao đãng đãng, hóa tác hải đình. Thiên thanh thiên thanh, địa ninh địa ninh, Táo Vương Phủ Quân, các bảo an ninh, Canh Thân Giáp Tý, thượng tấu thiên đình, đệ tử khải thỉnh, nguyên hanh lợi trinh. Thần đẳng quy mệnh, dữ đạo hợp chân (cử ba lần ba bái).
Lúc này, cao công đối Đông Trù, thỉnh xưng chức vị: “Thần hệ Thái Thượng, vô cực đại đạo… Lô phần chân hương, kiền thành thượng khải”. Cao công quỳ, niệm thánh ban: “Thần đẳng, mặc vận chân hương, kiền thành thượng khải, Đông Trù Ti Mệnh, Cửu Linh Cửu Hoàng, Định Phúc Phủ Quân, Hương Trù Diệu Cung Thiên Tôn. Cửu Thiên Vân Trù, Giám Trai Sứ Giả. Đông Phương Giáp Ất, Mộc Đức Táo Quân. Nam Phương Bính Đinh, Hỏa Đức Táo Quân. Tây Phương Canh Tân, Kim Đức Táo Quân. Trung Ương Mậu Kỷ, Thổ Đức Táo Quân. Ngũ Phương Ngũ Đức Táo Quân. Táo Công Táo Mẫu, Táo Tử Táo Tôn, Táo Phủ quyến chúc, đại tiểu uy linh. Ti Phúc Ti Lộc Táo Quân, Củ Công Kỷ Quá Táo Quân, Thưởng Thiện Phạt Ác Táo Quân, Giáng Phúc Bố Đức Táo Quân. Khảo Thiện Thư Lại, Lục Ác Phán Quan, Bàn Sài Đồng Tử, Vận Thủy Lang Quân, Tuyển trai bạn cung, hiệu chức thần viên, tam giới thập phương, nhất thiết chân tể. Tất trượng chân hương, phổ đồng cung dưỡng” (ba lần cử ba lần bái).
Kế, đạo chúng quỳ niệm cáo: Chí tâm quy mệnh lễ. Vị ti hầu thiệt, kinh lý bào trù. Lục nhân gian công quá chi nhân, y kỳ thượng tấu; Thể thiên địa sinh thành chi hóa, phúc hữu hạ dân. Khu bất chính chi quỷ thần, tảo táo trung chi tỳ lệ. Nhất gia cát khánh, hợp trạch xương vinh. Triều tịch thừa khuông phù chi nhân, Canh Thân sát thị phi chi mục. Ung ung thụy tướng, hách hách linh chỉ. Đại bi đại nguyện, đại thánh đại từ. Cửu Thiên Đông Trù Tư Mệnh, Thái Ất Nguyên Hoàng, Định Phúc Tấu Thiện Thiên Tôn.
Thổ địa chú: Công tào thổ địa, thần chi tối linh, thăng thiên đạt địa, xuất u nhập minh, Vi ngô quan tấu, bất đắc lưu đình, hữu công chi nhật, danh thư thượng thanh.
Cao Công khởi “Tiểu tán vận”, giám viện niêm hương hóa biểu: Hương hoa tống, sử giả tảo đăng trình, bảo mã kim an không bích lạc, tường vân liễu nhiễu đại la thiên, túc hạ thải vân sinh. Tùy biểu khứ, tấu sự dự đinh ninh, thượng nghệ chư thiên tịnh quỳnh khuyết, hạ lâm thủy quốc cập dương hoàn, phù sử tảo đăng trình.
Kế, cao công khởi “Đại Tán Vận”: Thù thiên địa, cái tái ân, mông nhật nguyệt chiếu lâm thân hình. Hoàng vương thủy thổ vạn vạn xuân, báo phụ mẫu dưỡng dục thâm ân. Tứ trọng thâm ân thật nan báo, đăng bảo điện phúng diễn tiên kinh. Phần hương lễ bái tạ thần ân, cầu sám hối tội diệt phúc sinh”.
Sau dó, cao công thuyết Tống Biểu Văn: Phục dĩ. Hướng lai từ táo công đức, thượng phụng cao chân, hạ bảo bình an, tứ phúc tiêu tai, đồng lại thiện công, chứng vô thượng đạo, nhất thiết tín lễ. Chí tâm xưng niệm, Nguyên Hoàng Tấu Thiện Thiên Tôn, bất khả tư nghị công đức.